Józef Kołodziej

WSTĘPNIAK - ODKRYWCY

          Już od pojawienia się pierwszych ludzi na ziemi, musieli oni odkrywać to, co było niezbędne do przetrwania. A więc wyszukiwanie pożywienia, wody, miejsca do życia a z czasem do wynalezienia narzędzi niezbędnych do polowania, uprawy ziemi czy też pokonywania przeszkód wodnych.
Z czasem ci „pierwotni” odkrywcy radzili sobie coraz lepiej, ulepszając swoje narzędzia, najpierw kamienne, drewniane a wraz z upływem czasu, po odkryciu właściwości rudy żelaznej, także i żelazne.    Kolejne wieki przynosiły coraz to nowe odkrycia i wynalazki. Przede wszystkim odkrywano nowe lądy, czy też nowe gatunki flory i fauny.
    Bodajże do dzisiaj, jednym z najważniejszych odkryć, należało niewątpliwie odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba w 1492 roku.
   Niemniej epokowym wydarzeniem była wyprawa wielkiego podróżnika i żeglarza, Ferdynanda Magellana (Portugalczyk w służbie króla Hiszpanii), który rozpoczął swoją wyprawę dookoła świata 19 września 1519 roku a która zakończona została 6 września 1522 roku.
I choć Magellan został zabity podczas tej wyprawy, to wiele odkrytych lądów pojawiło się na ówczesnej mapie świata, dzięki tej wyprawie.
    Ponad dwieście lat później, inny sławny odkrywca, James Cook (żeglarz, odkrywca, kartograf – zamordowany przez tubylców na Hawajach) podczas swoich trzech wypraw dookoła świata (w latach 1768 – 1780) wsławił się odkryciem takich miejsc jak: Nowa Kaledonia, archipelag Fidżi czy też wyspy na Polinezji.
    Do grona sławnych odkrywców, których osiągnięć nie sposób wyliczyć należą: Marco Polo, Vasco da Gama, John Cabot, Amerigo Vespucci, Willem Janszoon, Roald Amundsen a także Edmund Hillary i Tenzing Norgay (pierwsi zdobywcy Mount Everest), Neil Armstrong i wielu, wielu innych.
   Równolegle z tymi odkryciami dokonywano wielu innych w takich dziedzinach jak chociażby: chemii, fizyki, medycyny, astronomii, himalaistyki, biologii.
    Wielki udział w tych odkryciach, mieli także Polacy.
   Do nich należeli między innymi: Maria Curie-Skłodowska (fizyczka i chemiczka – odkrywczyni radu i polonu), Paweł Edmund Strzelecki, (jako pierwszy Polak podróżował po wszystkich kontynentach oprócz Antarktydy a znany szczególnie z penetracji Wielkich Gór Wododziałowych w Australii), Ernest Malinowski (budowniczy najwyżej położonej kolei świata) czy też cała plejada himalaistów - Wanda Rutkiewicz, Jerzy Kukuczka, Wojciech Kurtyka, Andrzej Zawada, Krzysztof Wielicki, Ryszard Pawłowski i inni.
  Nie sposób także pominąć współczesnych odkrywców, do których należy niewątpliwie:
- Elżbieta Dzikowska, współodkrywczyni Vilcabamby – ostatniej stolicy Inków w Peru.
- Devon Graham – światowej sławy naukowiec w zakresie bilogii tropikalnej. Odkrywca wielu gatunków flory i fauny w puszczy amazońskiej. Kierownik stacji biologicznej – Madre Selva nad rtzeką Orosa w Peru.
Natomiast w gronie wielkich podróżników, należy wymienić Marka Kamińskiego, który jako pierwszy człowiek na świecie, zdobył samotnie obydwa bieguny w ciągu jednego roku. I to bez niczyjej pomocy.
    Dziś, kiedy wszystkie lądy zostały odkryte a w dżunglach prawdopodobnie już nie ma nieodkrytych plemion, nie można powiedzieć, iż we współczesnym świecie wszystko zostało odkryte, więc nie ma odkrywców.
   Przecież cała plejada uczonych na całym świecie, ciągle odkrywa nowe gatunki flory i fauny, nowe wejścia na himalajskie szczyty w sposób i wejściach do tej pory nieznanych a także dokonuje odkryć w otaczających nas galaktykach.
Także corocznie słyszymy o nowych odkryciach w dziedzinie medycyny, biologii i wielu innych obszarach nauki związanych z przyrodą. A więc, dopóty będzie istniała ludzkość, dopóki będą dokonywane nowe odkrycia, tak na ziemi jak i w kosmosie.
   A chyba największą nagrodą dla wszystkich odkrywców, jest wpisanie na listę członków, prestiżowego The Explorer Club, na których możemy znaleźć wiele polskich nazwisk.

Tekst i foto: Józef Kołodziej
Czerwiec 2020
Korekta: mgr Krystyna Sawa